QĐND - Tháng 2-2011, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 163/QĐ-CTN phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cho Bộ môn-Khoa Ngoại bụng (B2), Bệnh viện 103 (Học viện Quân y). Đây là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của các thế hệ thầy thuốc của một trong những bộ môn- khoa chủ chốt ở Bệnh viện 103.
Một kíp phẫu thuật được thực hiện tại Bộ môn-Khoa Ngoại bụng tháng 3-2011. Ảnh: Duy Hưng
Trong lịch sử phát triển của mình Bộ môn-Khoa Ngoại bụng là bộ môn-khoa có vai trò quan trọng ra đời cùng với sự ra đời của Bệnh viện 103. Rất nhiều thế hệ y bác sĩ bộ môn-khoa đã đóng góp vai trò quan trọng trong đào tạo và chữa trị cho thương bệnh binh và nhân dân. Sự lớn mạnh từ bộ môn-khoa này, đã tách ra và phát triển thành nhiều khoa khác như Bộ môn-Khoa: Gây mê hồi sức, Ngoại khoa dã chiến, Ngoại Sản phụ, Hồi sức cấp cứu, Ngoại Tiết niệu, Phẫu thuật lồng ngực, Ngoại bệnh lý, Ngoại cơ sở. Thành tích của bộ môn-khoa không chỉ được ghi nhận, đánh giá là có nhiều đóng góp vào công tác đào tạo, điều trị, phục vụ cứu, chữa thương binh, bệnh binh trên các chiến trường trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, mà những năm gần đây bộ môn-khoa cũng là nơi chuyển giao các kỹ thuật mới, y học chuyên sâu vào phục vụ công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt lĩnh vực đào tạo mà bộ môn-khoa đang thực hiện đã góp phần quan trọng đào tạo các thế hệ y bác sĩ hiện nay.
Đến Bộ môn-Khoa B2, chúng tôi càng cảm nhận sự vất vả, bận rộn của các thầy thuốc nơi đây. Chỉ tính riêng số bệnh nhân nhập viện luôn vượt xa số giường bệnh của khoa. Tỷ lệ sử dụng giường bệnh trung bình lên đến 152%. Số liệu 12 năm từ 1998 đến 2010 cho thấy, trong tổng số 19.047 ca mổ, thì có đến 7.741 ca mổ cấp cứu và 8.832 ca đại phẫu thuật…
Đại tá PGS.TS Nguyễn Văn Xuyên, Chủ nhiệm Bộ môn-Khoa cho biết: Không chỉ đảm nhiệm việc khám, chữa bệnh tại khoa, mà từ nhiều năm nay, các thầy thuốc của bộ môn-khoa thường xuyên được tăng cường cho các tuyến đảo và biên giới. Bên cạnh đó, bộ môn-khoa còn thường xuyên tổ chức các đoàn công tác về khám chữa bệnh cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, các trại điều dưỡng thương binh nặng và giúp đỡ các bệnh viện, cơ sở điều trị tuyến dưới...
Trong quá trình làm việc với Đại tá PGS.TS Nguyễn Văn Xuyên, chúng tôi chứng kiến liên tục có bệnh nhân nhập viện, nhiều ca trong tình trạng rất nặng đòi hỏi phải được mổ cấp cứu xử lý ngay. Các thầy thuốc ở đây phải luôn chân, luôn tay và trong tình trạng làm việc căng thẳng. Với họ công việc là trách nhiệm, lương tâm không bao giờ cho phép một sự lơ là thờ ơ với người bệnh.
Đại tá, Tiến sĩ Đặng Việt Dũng, Chủ nhiệm khoa cho biết: Để đáp ứng yêu cầu chữa trị bệnh nhân thì một trong những biện pháp được lãnh đạo, chỉ huy bộ môn-khoa hết sức chú trọng là tạo điều kiện cho cán bộ, y bác sĩ được đào tạo nâng cao tay nghề, ứng dụng các thành tựu mới của ngành y vào chữa trị. Điểm thuận lợi với các y bác sĩ là bộ môn-khoa vừa là nơi điều trị, vừa là nơi trực tiếp đào tạo, giảng dạy, bởi thế những kiến thức mới, thành tựu mới đã được ứng dụng ngay. Các y bác sĩ có điều kiện để nghiên cứu, tìm ra các giải pháp hữu hiệu nhất trong điều trị. Tại bộ môn-khoa đã có nhiều phẫu thuật đặc thù hoặc thủ thuật được nghiên cứu, phát triển, từ đó được nhân rộng áp dụng ở một số cơ sở điều trị trong và ngoài quân đội như: Phẫu thuật cắt bỏ vòng trĩ với dụng cụ tự tạo (phẫu thuật Whitehead cải tiến), điều trị áp xe ruột thừa, áp xe gan bằng chọc hút mủ dưới hướng dẫn của siêu âm, điều trị sỏi mật trong gan bằng phương pháp tán sỏi xuyên gan qua da hoặc tán sỏi qua đường hầm Kehr, nội soi đường mật và tán sỏi trong mổ… Cũng tại Bộ môn-khoa, nhiều phẫu thuật nội soi và nội soi hỗ trợ hoặc nội soi chẩn đoán đã được phát triển và ứng dụng thành công như: Phẫu thuật cắt túi mật, khâu lỗ thủng dạ dày tá tràng, cắt ruột thừa viêm, mở ống mật chủ lấy sỏi dẫn lưu Kehr, cắt chỏm nang gan, cắt lách, cắt thực quản…
Hiện tại, lĩnh vực ghép tạng đã có bước phát triển mới, nhiều bệnh viện lớn đã bắt đầu triển khai ghép tạng như gan, thận… Còn ở Bệnh viện 103, cơ sở thực hiện ghép tạng đầu tiên của nước ta với những cụm công trình về ghép tạng, do các GS.TSKH Lê Thế Trung (chủ nhiệm đề tài ghép thận) và GS.TS Phạm Gia Khánh (chủ nhiệm đề tài ghép gan) chủ trì năm 2005 đã được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, đều có sự đóng góp của các thầy thuốc Bộ môn-Khoa B2. Đây là điểm tựa vững chắc để Bộ môn-Khoa B2 ngày càng phát triển, đạt được nhiều thành tựu mới.
Vân Sơn