QĐND - Không phải ngẫu nhiên các cụ xưa đã ví “người chửa cửa mả”. Người phụ nữ “mang nặng đẻ đau” suốt 9 tháng 10 ngày, cho đến khi đứa trẻ được sinh ra, cùng với niềm vui hạnh phúc, họ phải vượt qua bao vất vả: Nghén, đau, kiêng cữ… Đặc biệt, ở giai đoạn “vượt cạn”, tai họa luôn rình rập… Ngày nay, nhờ tiến bộ của y học, tỷ lệ tai biến sản khoa đã hạ thấp. Chúng tôi đã đến một "địa chỉ" như thế: Bộ môn-Khoa Phụ sản, Bệnh viện 103, Học viện Quân y.
Thầy thuốc Bộ môn-Khoa hướng dẫn sinh viên thực tập thăm khám sức khỏe bà mẹ mang thai.
Những con số…
Tháng 3 này, Bộ môn-Khoa Phụ sản tròn 40 năm. Ban đầu, khi mới thành lập chỉ có 3 người (1 bác sĩ) và 2 y sĩ. Trước nhu cầu huấn luyện toàn diện cho bác sĩ quân y, năm 1983, Bộ môn Phụ sản được thành lập để làm công tác đào tạo chuyên khoa. Hiện, mỗi năm các giảng viên lên lớp cho các học viên quân y, dân y, bác sĩ cử tuyển, học viên của Bộ Công an gửi với 3.600 tiết quy chuẩn. Địa bàn huấn luyện từ Đông Bắc-Tây Nguyên đến Tây Nam Bộ. Còn trong điều trị, mỗi năm khoa thu dung khoảng 3.500 bệnh nhân, số ca sinh đẻ là 2000; số còn lại hầu hết thuộc diện phẫu thuật. Bên cạnh đó, Bộ môn-Khoa còn tổ chức khám, điều trị, tư vấn, chăm sóc sức khỏe sinh sản tại tuyến cho khoảng 18.000 bệnh nhân, nữ quân nhân.
Khối lượng công việc lớn, giường bệnh luôn tăng hơn 150%, trong khi biên chế cán bộ, nhân viên có hạn, nên cán bộ, thầy thuốc của Bộ môn-Khoa phải căng sức để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hằng tháng, bình quân mỗi y tá, điều dưỡng có 12 đêm trực, phải thức trắng và mỗi bác sĩ cũng có không ít hơn 6 ngày trực gần như trắng đêm. Song, niềm vui, hạnh phúc của người thầy thuốc nơi đây là số lượng những ca sinh nở “mẹ tròn con vuông” nối tiếp, sức khỏe của phụ nữ có thai, bà mẹ sinh nở và trẻ em chào đời ngày càng tốt hơn.
… và kỹ thuật hiện đại, phương pháp tiến bộ
Đứng đầu tai biến sản khoa gây tử vong là băng huyết, tiếp đó là tắc mạch ối, sản giật, sinh non… chỉ một sơ suất là tính mạng người mẹ, cháu bé ảnh hưởng. Xã hội phát triển, y học tiến bộ, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản được quan tâm chu đáo hơn. Đối với Bộ môn-Khoa Phụ sản của Bệnh viện 103, vừa là cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học và điều trị nên các kỹ thuật mới nhanh chóng được triển khai, thậm chí là nơi ra đời các biện pháp tiên tiến nhất. Ví dụ, “Quy trình tầm soát dị tật sơ sinh” do Trung tâm Y, dược học Quân sự (Học viện Quân y) được triển khai lần đầu tại đây với những máy móc hiện đại nhất Đông Nam Á. Trước đây phải lấy tế bào bằng phương pháp chọc ối mới phát hiện được thai nhi có dị dạng hay không, nay để làm việc này, tại Học viện Quân y chỉ cần đơn giản lấy mẫu máu mẹ, các bác sĩ sẽ phân tích được tình trạng thai nhi ngay từ khi mới 7 tuần tuổi. Khoa cũng đã, đang cùng Trung tâm Mô phôi của học viện điều trị vô sinh bằng các phương pháp tiên tiến nhất (như nuôi cấy tinh tử) hoặc đang triển khai hợp tác với Nhật Bản trong chẩn đoán, điều trị sinh non. Đây là vấn đề “thời sự” của xã hội và chuyên ngành sản khoa do nguy cơ tử vong cao, trẻ dễ bị di chứng, dị tật… nên không chỉ cải thiện hiệu quả điều trị sinh non mà còn là vấn đề nhân đạo.
Đại tá, TS Nguyễn Thị Minh Tâm, Chủ nhiệm Bộ môn tâm sự: Người phụ nữ ở thời điểm chuyển dạ rất đau, nhất là những ca không thể sinh thường mà phải chỉ định mổ. Từ năm 2008, chúng tôi đã áp dụng kỹ thuật gây tê tủy sống (mổ đẻ không đau-PV) kết hợp với giảm đau sau mổ đẻ thẩm mỹ. Trong cuộc sống hằng ngày, tỷ lệ chị em mắc các bệnh lý phụ khoa khá cao, chúng tôi đã nghiên cứu ra kỹ thuật điều trị bằng cực lạnh tự tạo rất hiệu quả, giảm thời gian điều trị và không đau. Bộ Quốc phòng đã cấp bằng sáng tạo cấp I cho sáng kiến này. Ngoài ra, các kỹ thuật nội soi cắt tử cung, bóc u xơ tử cung, u nang buồng trứng… đã nhanh chóng trở thành kỹ thuật thường quy.
Thái độ tận tình, chu đáo
Lật giở hồ sơ bệnh án, chúng tôi không khỏi thót tim với một trường hợp vừa chửa trong, lại chửa ngoài dạ con (chỉ 4/100.000 y văn thế giới) được cứu sống. Trường hợp khác, chị Tạ Thùy L (18 tuổi) quê ở Nghệ An, có thai ngoài ý muốn được 24 tuần tuổi, đi phá thai không đúng kỹ thuật dẫn đến vỡ tử cung, chảy máu trong ổ bụng… Bệnh nhân được mổ cấp cứu, khi mổ thấy bị vỡ phức tạp, gần đứt lìa các bộ phận. Các thầy thuốc mổ cắt lọc, giữ được động mạch chủ một bên, khâu phục hồi, bảo đảm cho bệnh nhân có tương lai sinh sản. Một ca khác, chị Trần Thị Hồng Cẩm (Hà Đông, Hà Nội) bị băng huyết, chảy máu cả ruột, bàng quang… đã được nút mạch máu, cứu sống hai mẹ, con. Chị Bích Ngọc, đau xơ tử cung, thai 35 tuần, rau tiền đạo bám thấp, bé trai bị 6 khối u chèn gây ngạt… được mổ cấp cứu, an toàn cả mẹ con.
2/3 quân số của Bộ môn-Khoa Phụ sản là nữ, đối tượng phục vụ 100% là nữ và các trẻ em nên thực sự ở đây, các thầy thuốc “đau” cái đau của người bệnh, hiểu, chia sẻ với thiên chức, hạnh phúc của người phụ nữ. Xin mượn lời bệnh nhân Nguyễn Thị Thơm, 39 tuổi (Mỹ Đức, Hà Nội): “Tôi rất cảm động trước sự ân cần, chăm lo chu đáo của các thầy thuốc ở đây. Họ thực sự là những người giỏi chuyên môn để giúp chúng tôi “nâng trứng, hứng hoa”...
Bài và ảnh: CƯỜNG THU